blz. 1 van het bevel tot bewaring
blz. 2 van het bevel tot bewaring
transport brief met waarschuwing: niet naar Kamp Zeist brengen (krakers!)
Politiebureau Zeist
Jip en Janneke deden mee aan de blokkade van ConcentratieKamp Zeist op 3 augustus j.l.. Nadat ze op pijnlijke wijze losgesneden waren uit hun lock-ons werden ze vervoerd naar het politiebureau in Zeist, aldaar verhoord en na enig gebedel verwend met een bekertje koffie. Ze wilden hun naam niet zeggen, waarna ze vele uren aan hun lot werden overgelaten. Janneke kreeg om een uur of drie een paar boterhammen met kaas op haar celluikje gesmeten, en op haar vraag of er wat water bij mocht, doe maar gelijk twee bekertjes, werd door de dienstdoende bewaakster geantwoord: ‘We zullen maar met één beginnen’. Helaas hield hiermee de hotelfunctie van politiebureau Zeist op. Jip heeft overigens in het geheel niets te drinken of te eten gekregen. Uiteindelijk ging de celdeur open met de mededeling dat ze vervoerd gingen worden naar bureau Paardenveld in Utrecht, alwaar ze in vreemdelingenbewaring zouden worden gesteld.
Politiebureau Paardenveld, Utrecht
Op bureau Paardenveld werd hun alsnog iets te eten aangeboden. Later op de avond maakten ze kennis met hulpofficier van Justitie Jeroen Staal. Dit bleek een bijzonder onaangename man. Hij introduceerde zich met: ‘Ik ben hier om u in bewaring te doen’.
“Hij gaf daarmee blijk van een ernstige mate van vooringenomenheid en hij liet de voorgeschreven behoorlijke belangenafweging achterwege. Ook uit de rest van het verhoor bleek deze houding”, aldus Jos Hemelaar, advocaat.
Uiteindelijk werden Jip en Janneke binnen tien minuten in vreemdelingenbewaring gesteld, met als doel hen te deporteren uit Nederland. Janneke had natuurlijk wel gezegd dat ze Nederlandse was, maar aangezien ze dat niet kon en wilde bewijzen door zich bekend te maken, werd ze volgens de vreemdelingenwet als illegaal aangeduid. En zo ging Janneke voor het eerst van haar leven als vreemdeling in eigen land de nacht in.
Behandeling op Paardenveld
Het voltallige personeel van Paardenveld heeft zich gedurende de dagen dat Jip en Janneke daar verbleven uitgesloofd om hun de behandeling te geven, die past bij mensen die zowel activist als illegaal zijn. Ze werden behandeld als uitschot, als drek. Geen enkele beleefdheid werd in acht genomen, er werd zoveel mogelijk getreiterd en geïntimideerd. Zo heeft Janneke vrijwel alle keren alleen moeten luchten en haar werd geweigerd haar advocaat te bellen. Jip genoot van een van de lawaaidemo’s en ging wat lawaai terug maken. Waarop een bewaker haar cel binnen kwam stormen en haar beval onmiddellijk daarmee op te houden, anders zou hij haar in een isolatiecel gooien, waar dan geen matras zou zijn en geen dekens, zodat ze op de kale vloer zou moeten slapen. Ook had Jip haar cel wat opgepimpt door met wc-papier ‘VRIJHEID’ op haar celmuur te plakken. Dat werd ontdekt en op de grond gegooid, met als opvoedende mededeling: ‘Daar is het wc-papier niet voor’ en als ze het nog een keer deed haar verder geen wc-papier meer zou worden verstrekt.
Janneke mocht op een bepaald moment haar haar wassen en kreeg een kam, die ze na gebruik terug moest leggen op een richel die veel te hoog voor haar was. De ‘arrestantenverzorger’, 30 centimeter groter dan Janneke, weigerde dit voor haar doen, dus deed Janneke een poging. Maar die mislukte en het kammetje viel op de grond. De grote man dwong toen Janneke het opnieuw te proberen en deze keer had ze meer geluk. Maar ze was wel boos en zei: ‘Jullie zijn een stelletje fascisten’. Waarop de ‘verzorger’ zei’: ‘Dat beschouw ik als een compliment!’ Janneke denkt nu dat de politie in Utrecht een goede kans maakt om uitgeroepen te worden tot het schofterigste corps in Nederland. En Janneke is eigenlijk ontzet door het feit dat met name de jongere garde van het corps de schofterige houding met veel enthousiasme naleeft. Wat bijvoorbeeld te denken van een jongeman, die Janneke een paracetamol verschafte met daarbij de woorden: ‘Innemen, hup, hap slik weg’.
Verhoor op Paardenveld
Janneke is verschillende malen verhoord, en heeft telkens verteld dat ze Nederlandse is, en gevraagd waarnaartoe ze dan wel dachten haar te kunnen deporteren. Dat was hun uiteraard ook niet duidelijk, maar wel duidelijk was dat men vond dat ze zich aan haar uitzetting onttrok, waardoor ze voor een jaar in vreemdelingenbewaring zou worden gesteld. Janneke vond het erg frustrerend dat de verhoorders, terwijl die ongetwijfeld geen seconde hebben getwijfeld aan het feit dat Janneke Nederlandse is, vol belangstelling, achterover geleund in hun stoelen, zaten te luisteren hoe Janneke zich bozer en bozer maakte. Zodat Janneke het op het laatst voor gezien hield en helemaal niets meer zei.
Op transport
Op 6 augustus stond er voor Jip en Janneke een DJI-busje klaar om hen te transporteren naar een heuse illegalenbajes. Janneke riep nog vrolijk: ‘Tot de volgende keer!’ tegen de uitcheckende baliemedewerker, maar die zei: ‘Jou zien we voorlopig niet meer terug, want jij gaat in vreemdelingenbewaring!’
De chauffeur en begeleiders van het busje leken zich solidair op te stellen met het personeel van Paardenveld, door heel onaardig tegen Jip en Janneke te doen. Misschien kwam dat ook wel door de opmerking op de transportbrief: ‘Betrokkene is lid van de groepering krakers.’ Daar is Janneke verbaasd over: is er dan iets als ‘de groepering krakers’? En kan je daar lid van worden? Daar weet Janneke helemaal niks van. Janneke woont zelf in een huurhuis!
Detentiecentrum Noorderzand
Jip en Janneke gingen dus op transport naar ‘Detentiecentrum Noorderzand’. Janneke kende het daar wel, althans van de buitenkant, vanuit grondperspectief, zittend aan het hek van de instelling. Nu zou Janneke het eindelijk van binnen kunnen bekijken! Bij aankomst werden Jip en Janneke in een kinderkamer met wat speelgoed opgesloten. Maar veel tijd om samen te spelen kregen ze niet, want al snel moest Jip met de mevrouw van de badafdeling mee. Janneke bleef alleen achter, maar kreeg al snel visite van twee mannen. Minstens een van de mannen bleek de locatiedirecteur te zijn. Janneke was aangenaam verrast dat ze zo persoonlijk welkom werd geheten.
De directeur vertelde haar dat er in dit centrum ‘een gemoedelijke sfeer’heerst. ‘Er zijn natuurlijk wel regels, maar die heeft u thuis ook’. (?)
Waarop hij besloot met te zeggen: ‘Je kunt beter bij ons binnen zitten dan buiten aan het hek’. Janneke grijnsde ongelovig, en de heren gingen schielijk af. Plotseling bemerkte Janneke enige paniek bij het personeel. Het bleek dat Jip inmiddels bezig was het terrein op te lopen, maar er was besloten dat Jip en Janneke helemaal niet mochten blijven! Janneke hoorde: ‘Shit!’ en ‘Haal haar terug!’. Janneke dacht eerst nog dat Jip een ontsnappingspoging had gedaan.
Jip werd naar de kinderkamer gebracht en toen was het Janneke’s beurt mee te komen met de badmevrouw, die zich voorstelde en zei:
‘Uw naam is NN 9129. Onder die naam staat u bekend en onder die naam zullen we u ook aanspreken’.
Ze vertelde verder dat er gewerkt kon worden (hetgeen Janneke weigerde) en dat er bij wijze van welkomstgeschenk aan iedere nieuwe ‘bewoonster’ een telefoonkaart van 5 euro werd uitgereikt en een pakje sigaretten á 3.80. Er zat echter een addertje onder het gras: het geschenk moest wél worden terugbetaald. Als je niet wilt werken krijg je 7,50 zakgeld per week. Dus ben je twee weken bezig voordat je je geschenk terugbetaald hebt, en heb je in week twee geen geld voor nieuwe aankopen. Janneke kreeg het erg benauwd bij het idee dat ze het twee weken lang met 5 euro beltegoed en 19 sigaretten moest doen! Gelukkig had ze haar bel-cobrakaart van 10 euro, die de arrestantengroep voor haar gekocht had. De badmevrouw zou die bij Janneke’s spullen doen die mee naar de afdeling mochten. (Maar: Ook vertelde de badmevrouw dat Jip en Janneke weliswaar niet op dezelfde afdeling terecht zouden komen, maar elkaar overdag wel zouden kunnen zien, aangezien het centrum ‘open’ was. Dat leek Janneke heel gezellig.
De badmevrouw en Janneke zochten samen nog allerlei dingen uit die Janneke mee zou mogen nemen naar de afdeling. Net toen de badmevrouw een hele tafel had gevuld om Janneke’s spullen te sorteren, moest Janneke weer naar de speelkamer. Daar werd Jip en haar medegedeeld dat de plannen die Justitie met hen had waren veranderd: ze zouden worden overgeplaatst naar Schiphol-Oost.
Change of plan
Joyce
‘Waarom?’ vroegen Jip en Janneke verbijsterd. Daar kon de badmevrouw geen mededelingen over doen. Janneke zei dat ze haar advocaat wilde bellen om hem van hun nieuwe toekomstige locatie op de hoogte te stellen, maar dat mocht niet van de badmevrouw - dat konden Jip en Janneke wel in Schiphol-Oost doen. Jip en Janneke drongen erg aan op contact met de advocaat, maar ze kregen het niet voor elkaar.
Wel mochten ze ieder apart een sigaret roken. Buiten, onder toezicht van de badmevrouw en de enige bewaakster die Janneke al wel kende van een eerdere ontmoeting en die Joyce bleek te heten. Tijdens de conversatie buiten bleek Joyce gestopt te zijn met roken. Goed van Joyce! Janneke vertelde dat ze had gehoord dat op Schiphol-Oost mannen én vrouwen op dezelfde afdeling verbleven, en dat daar soms sprake was van vrouwenmisbruik. Dát geloofde Joyce niet, want daar zouden de bewakers toch op letten! Ja hoor Joyce, droom maar verder.
Waarom mochten Jip en Janneke niet in Noorderzand blijven?
Toen Jip en Janneke weer samen in de kinderkamer werden opgesloten gingen ze zitten speculeren over de reden waarom ze nu ineens ergens anders naartoe gebracht werden. Ze kwamen tot de conclusie dat de directeur geschrokken moet zijn geweest van Janneke, doordat hij in haar één van de activisten herkende die al eerder aan de poorten van zijn detentiecentrum hadden gestaan.Misschien heeft de directeur zelfs wel gedacht dat Jip en Janneke aan de buitenwereld zouden gaan vertellen hoe ‘gemoedelijk’ het er in de praktijk in zijn detentiecentrum aan toe gaat. En dat ze de opgesloten vrouwen zouden gaan opstoken… Je weet immers niet wat zo’n directeur denkt, toch?
Janneke besluit haar identiteit prijs te geven
Janneke heeft in het verleden enige ervaring met de behandeling van het personeel van Schiphol-Oost opgedaan en zat niet te wachten op een herhaling daarvan. Ze had op bovendien op Paardenveld niet veel geslapen omdat ze last had van het licht dat daar dag en nacht aanblijft, en inmiddels erge last van haar ogen gekregen. Bovendien was ze ernstig verontrust dat haar voor de zoveelste keer, ten onrechte, werd geweigerd haar advocaat te bellen. Door de combinatie van deze factoren besloot ze dan maar haar naam te geven.
Maar de mevrouw van de badafdeling wilde die helemaal niet weten, dat mocht Janneke op Schiphol-Oost gaan vertellen, aan de vreemdelingenpolitie.
Naar Schiphol-Oost
En daar kwam weer een DJI-busje aan, en weer was er wat tendentieuze antireclame voor Jip en Janneke gemaakt. Janneke moest op de gang gaan staan, waar een DJIchauffeur haar stond op te wachten. Hij keek of hij haar in elkaar wilde slaan en snauwde haar toe, al wijzend: ‘Daar staan!’. Aangenaam kennis te maken.
En zo reden Jip en Janneke en al hun spullen, die in vuilniszakken gepropt waren door de badmevrouw, het parcours weer een stukje terug, om nu in het cellencomplex te Schiphol-Oost uit te komen. Na het wachtcellentraject mocht Janneke ingecheckt worden. Daar herkenden ze haar meteen als iemand die ze al eens van hun speedgate hadden moeten losmaken.
Janneke zei ze dat ze haar naam bekend wilde maken aan de vreemdelingenpolitie, en dat ze, zoals beloofd door de vreemdelingenpolitie in Utrecht, onmiddellijk in vrijheid zou moeten worden gesteld. Maar dat ging natuurlijk zomaar niet! Nee: ‘De heren van de IND willen morgen met u komen praten’. Janneke zag ze graag tegemoet.
Op de afdeling in Schiphol-Oost
uitzetbus voor de speedgate
Ook Schiphol-Oost geeft als welkomstgeschenk een telefoonkaart van 5 euro, en deze hoeft nu eens niet te worden terugbetaald. Janneke werd door het doolhof van het cellencomplex naar haar nieuwe tijdelijke verblijfplaats gebracht: cel 21 van afdeling C (Charly). Een cel met stapelbed, een eigen douche en toilet, en een tv. Jammer genoeg was het enige kanaal wat de tv ontving SBS 6, in de sneeuw, zonder geluid. Later kreeg Janneke een andere tv, en die deed het wel. De ‘badkamer’ was helaas door de vorige ‘bewoner’ niet schoongemaakt en het afvoerputje was verstopt door zwarte haren. Toen Janneke over de vieze badkamer klaagde, vond de bewaker dat Janneke die dan maar zelf schoon moest maken. Gelukkig kon Janneke bewijzen dat de zwarte haren in het afvoerputje niet van haar waren, want Janneke heeft blond haar.
De bewaker vertelde haar ook nog de regels van de afdeling, die trouwens de volgende dag in de praktijk nogal af bleken te wijken van wat er op papier stond. Ook kreeg Janneke die avond nog bezoek van een verpleegkundige, en mocht ze zowaar haar advocaat bellen. Weliswaar onder het aandachtig toeluisterend oor van twee bewakers, hetgeen volgens de advocaat geheel tegen de regels is, maar ja: je hebt wettelijke regels en interne regels.
Wat Janneke te weten is gekomen
In Schiphol-Oost zitten de mensen van kwart voor vijf ’s middags tot de volgende ochtend half negen op cel. Ook tussen de middag een uur en een kwartier. Verder staan de celdeuren open en kun je vrij rondlopen over de gangen, een spelletje spelen in de recreatieruimte en luchten in een ommuurde ruimte met een open rasterwerk als plafond - geen uitzicht op de buitenwereld dus. De stoelen in de recreatieruimte zitten vastgeschroefd aan de grond, dat zal vast wel wennen als je er lang zit, maar zo’n eerste dag is het een rare ervaring dat je je stoel niet kunt aanschuiven. Je blijft het vruchteloos proberen.
De mensen zitten er om gedeporteerd te worden en sommige kregen terwijl Janneke er was bezoek van iemand van de Dienst Terugkeer en Vertrek, met een papiertje waarop hun aangekondigde vlucht stond aangekondigd. Niemand wilde terug, maar ‘wat kan je doen?’ Een aantal van hen zou worden gedeporteerd naar het land waar ze voor het eerst asiel hadden aangevraagd, een aantal anderen naar hun land van herkomst.
Iedereen deed nog verwoede pogingen om zijn/haar advocaat te bellen, maar de hoop op een goed afloop is er inmiddels wel af na hun langdurige verblijven hiervoor op de bajesboten en Zestienhoven.
Er zitten inderdaad vrouwen en mannen door elkaar op de afdeling, en misbruik is ongetwijfeld mogelijk, want er zijn gewoon niet genoeg bewakers om alles in de gaten te houden.
Terwijl Janneke er was, speelden de mensen een spelletje of maakten gebruik van de telefoon. Of rookten: elk heel uur is er de gelegenheid om twee sigaretten te roken, gratis.
Na de lunch stond er toevallig een activiteit op het programma. In dit geval: sport. Ook is er op maandag ‘crea’, dat bestaat uit het inkleuren van kleurplaten van christelijke signatuur dan wel van een boef met een streepjespak achter de tralies (kleur de tralies in en zorg dat je binnen de lijntjes blijft).
Janneke bleef tot een uur of drie op de afdeling en maakte van de gelegenheid gebruik om te luisteren naar de verhalen van de mensen en om te vertellen wat haar was overkomen. De mensen waren verbijsterd te horen dat Janneke als Nederlandse in vreemdelingenbewaring was gesteld. De Nederlandse versie van Kafka is ook niet gemakkelijk uit te leggen, merkte Janneke. ‘Waar moet je dan naar uitgezet worden?’ bleven ze maar vragen. Ja, dat had Janneke ook nog niet begrepen. Misschien gaat Janneke het wel aan Jeroen Staal (zie boven) vragen, want Janneke’s paspoort ligt nog op bureau Paardenveld en dat moet ze snel ophalen, want anders is ze weer illegaal (of alsnog).
Janneke is vrij!
Nadat de advocaat hemel en aarde heeft moeten bewegen is Janneke uiteindelijk in vrijheid gesteld. Bij de deur wilde nog een meneer haar de hand schudden en afscheid van haar nemen. Die meneer bleek de directeur in eigen persoon te zijn! Twee directeuren in twee dagen, die eer zal geen ‘echte’ vreemdeling gegund worden…. De directeur vertelde Janneke dat hij verwachtte haar nog wel vaker te zullen zien, alleen niet meer binnen in zijn complex. Janneke denkt dat dat inderdaad moeilijk zal gaan nu zij haar identiteit heeft prijsgegeven. Maar als het moet, kan Janneke altijd nog bolletjes gaan slikken…. of aan het hek gaan zitten van Schiphol-Oost.
Bij thuiskomst wachtte Janneke een onaangename verrassing: de cobrakaart van 10 euro zat niet meer bij de door de badmevrouw van Noorderzand volgepropte vuilniszakken. Janneke kan het niet bewijzen, maar heeft sterke vermoedens dat de cobrakaart nog in Noorderzand ligt. Ze hoopt dat de badmevrouw de kaart aan de gevangen vrouwen wil geven, zodat die in elk geval telefonisch kunnen genieten van het broodnodige contact met de buitenwereld.
Janneke heeft veel geleerd van haar detentieperiode. Ze heeft nu een heel klein beetje het gevoel hoe het is om ‘illegaal’ te zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten