“Ik ben van de kleine gevangenis naar de grote gevangenis gegaan, ik mag nog steeds niks!” roept Amber gefrustreerd tegen me. Amber is zonder papieren in Nederland en heeft meer dan een jaar achtereen in verschillende detentiecentra gezeten. De uitwerking daarvan achtervolgt haar nog dagelijks. Ze kwam er geestelijk gebroken uit. Amber is nog steeds 'illegaal', ze mag niet werken - ze probeert onzichtbaar te zijn voor de controlestaat.
Ze heeft voor de vijfde keer een verblijfsvergunning aangevraagd. Kost trouwens 1250 euro tegenwoordig. Maar zelfs als ze deze keer die verblijfsvergunning wel krijgt, blijft ze in 'de grote gevangenis'.
Feitelijk wonen we allemaal in één 'grote gevangenis'. We weten ons aan alle kanten beknot en gecontroleerd. Vrijheid is ver te zoeken. De mens is alleen nog wat waard als arbeidskracht, als bijdrage aan grotere winst voor de bedrijven. Willen we daaraan niet meedoen, dan zijn we een gevaar voor de zogenaamde 'veiligheid'. Dan zijn we de binnenlandse vijand. Terwijl de verzorgingstaat aan de ene kant in sneltreinvaart wordt geprivatiseerd, groeit het door de staat betaalde repressieapparaat aan de andere kant minstens even hard. Dat brengt een enorme sociale onveiligheid met zich mee. Onder het mom van 'individuele verantwoordelijkheid' wordt collectieve en dus politieke verantwoordelijkheid afgewezen. Solidariteit is al op sterven na dood. Het is ieder voor zich en iedereen tegen iedereen.
Na het tot zondebok maken van mensen zonder papieren, allochtone jongeren, Polen, daklozen en verslaafden zijn nu mensen met een uitkering aan de beurt om als staatsgevaarlijk te worden aangemerkt. De 'kleine gevangenis' staat al klaar om ze te huisvesten. Wie weigert slecht betaald werk te doen, wie weigert zich dwangarbeid te laten aanleunen, zal op z'n minst gekort worden op zijn uitkering - of die uitkering helemaal kwijtraken. Het zal de regering met haar moralistisch gewauwel een vreugd zijn. Hoe minder geld uitgegeven hoeft te worden aan een sociaal vangnet, hoe meer geld er kan worden uitgegeven aan de strafstaat, waarmee de staat zijn ballen kan tonen. Dan gá je toch lekker stelen! Er zijn genoeg camera's, er zijn voldoende politieagenten, stadswachten en beveiligingsmensen opgesteld om de pakkans bijzonder groot te maken. Als gevolg daarvan zul je ofwel een voorwaardelijke straf krijgen, waarvan één van de voorwaardes ongetwijfeld zal zijn dat je het laagste van het laagste werk moet doen, ofwel de bak indraaien, waar je bijna de hele dag met z'n tweeën in een cel van tien vierkante meter zult moeten afzien. Wil je geen celgenoot? Dan ga je naar de isoleercel. Weiger je werk, dan ook.
Het doel van de staat is door middel van disciplinering van een ieder, goedschiks of kwaadschiks, 'totale veiligheid' te bereiken, lees: het elimineren van 'straatcriminaliteit'. Maar het zal niet werken. Door binnen afzienbare tijd het betaalbare woningenaanbod tot een kwart terug te brengen, door mensen tot flexwerk te dwingen, door prijsstijgingen en duurder wordende verplichte zorg, door geen hulp en opvang meer te bieden aan psychiatrische patienten, drugsverslaafden, daklozen en mensen zonder papieren zal de 'straatcriminaliteit' juist groeien. Daardoor zullen er meer mensen in de gevangenis belanden. Daardoor zullen er meer gevangenissen moeten worden bijgebouwd. Daardoor kan er meer winst worden behaald door gevangenisbouwers als BAM. Dat gaat de staat enorm veel geld kosten, en daardoor zal er meer worden bezuinigd, waarna er nog meer mensen arm zullen worden.
En als klap op de vuurpijl: veel mensen die vast hebben gezeten, zitten vol opgekropte woede. Zij zijn veranderd in tikkende tijdbommen. De gevolgen van dit regeringsbeleid zullen desastreus zijn.
