bezoekzaal bajesboot
Op 2 januari 2010 publiceerde Trouw een artikel, waarin de lezer een kritiekloos kijkje achter de schermen wordt geboden bij de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V). “Wij werken op humane en professionele wijze aan terugkeer – zorgvuldig en waardig”: DT&V's reclameboodschap aan de buitenwereld.
Ik bezoek al jarenlang mensen in vreemdelingenbewaring en hoor hele andere verhalen. Tijd om iets van de 'newspeak' van de DT&V door te prikken!
Volgens de website van de DT&V is de dienst 'verantwoordelijk voor het voorbereiden, bevorderen en organiseren' van het uitzetten van illegalen uit Nederland. Alle terugkeertaken van de IND en de vreemdelingenpolitie zijn erin ondergebracht. Dit geldt ook voor bijna alle terugkeertaken van de marechaussee.
Wat betekent dat in de praktijk?
Als je bij een of andere flutcontrole geen geldige papieren kunt laten zien, zit je binnen een paar dagen in een illegalengevangenis. Detentie is een doel op zichzelf, een pressiemiddel, want als je niet 'vrijwillig' meewerkt aan je uitzetting, werk je onvrijwillig maar tegelijk automatisch mee aan het voortduren van je detentieperiode – zo redeneren vreemdelingenrechters. De illegaal als Untermensch: voor jou geen 'nemo tenetur', het recht van een verdachte om te zwijgen. Dat recht behoort tot de elementaire kenmerken van een eerlijke procedure, zoals bedoeld in artikel 6 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Illegaal verblijf is geen misdrijf, een illegaal is daarom geen 'verdachte', dus als je zwijgt tegenover de vreemdelingenpolitie en/of de IND is dat weliswaar niet strafbaar, maar levert paradoxaal tóch gevangenisstraf op: mensen die 'hun uitzetting frustreren' zitten al gauw een jaar vast, of langer!
Jij, de gevangen ‘vreemdeling’, weet dat, de DT&V weet dat. Die gebruikt het pressiemiddel 'detentie voor onbepaalde duur' dan ook om mensen te bewegen tot zogenaamd 'vrijwillig vertrek'. Psychische marteling, zo gaat dat in een ‘fatsoenlijk’ land. ‘De knop moet om’ is dus in feite niets meer of minder dan chantage.
DT&V komt op bezoek
Minimaal elke maand vindt er een 'vertrekgesprek' plaats.
De spijkerharde ambtenaren van de DT&V zijn niet gevoelig voor persoonlijke omstandigheden: partner in Nederland, kinderen, werk…. “Je hebt de plicht dit land te verlaten”. Smeekbeden, huilpartijen, woedeaanvallen; alles stuit op een stoïcijns: ''Je hebt de plicht dit land te verlaten”. Is het niet 'vrijwillig', dan onder dwang, begeleid door de gewelddadige escortservice van de Kmar.
Bij geen succes trekt de DT&V de psychologische trukendoos open: eerst vriendelijk doen en zeggen: “Je bent zo weer vrij”, daarna hard en arrogant je onder druk zetten met opmerkingen als: “Ik zal er voor zorgen dat je weer wordt opgepakt als je nu wordt vrijgelaten”.
Liegen en bedriegen is ook een veelgebruikt middel. Mensen mededelen dat er al een laissez-passer klaar ligt voor een land waar ze niet vandaan komen, bijvoorbeeld.
Als onderdeel van de DT&V kan de vreemdelingenpolitie er ook wat van: regelmatig worden bezoekers van mensen in vreemdelingenbewaring benaderd (nadat het detentiecentrum hun naam en telefoonnummer aan de vreemdelingenpolitie heeft doorgebrieft). Partners en vrienden worden dan met slinkse verhoormethoden onder druk gezet om informatie te geven over 'de vreemdeling'.
De ambtenaren van de DT&V maken gebruik van protocollen, waarin elke door hen te nemen stap minutieus beschreven staat. De administratie op orde, daar is Nederland goed in. Was het niet dankzij 'onze' geweldige administratie dat Nederland in de Tweede Wereldoorlog procentsgewijs de meeste Joden van heel Europa wist te deporteren? Kennelijk moeten ‘we’ kampioen blijven in deporteren..... nu zijn de illegalen aan de beurt.
In het artikel uit Trouw zegt Rhodia Maas, directeur van de DT&V: “Je denkt allemaal wel eens: dit is sneu wat hier gebeurt”.
Dat zou kunnen, maar als de DT&V-ambtenaren op het werk komen, gaat bij hen óók ‘de knop om’. Door gebruik te maken van bovengenoemde protocollen transformeren zij zich door een druk op hun knop vrijwillig tot voorgeprogrammeerde robots, die ‘gewoon hun werk doen’. Werk waardoor ze verantwoordelijk zijn voor onder meer traumatiserende detentieomstandigheden en het uit elkaar trekken van families en vrienden, terwijl ze tegelijkertijd meewerken aan de uitbreiding van het neoliberale westerse kapitalisme, dat parasiteert op de landen waarnaar de illegalen moeten terugkeren – met niets.
Stop de controles, vrijheid van beweging voor iedereen!
Janneke van Beek
3 januari 2010
